مترجم مجارستانی قرآن و نهج‌البلاغه که شیعه شد

تاریخ ارسال: ۱۳۹۶-۰۳-۱۸ در رهیافتگان, رهیافتگان خارجی, یادداشت مستبصرین ۰

هنگامی که ترجمه قرآن را شروع کردم، مسلمان نبودم و این کار را با انگیزه دینی شروع نکردم، اما همنشینی با قرآن برای ترجمه آیات، پاداش بزرگی برای من داشت و آن تشرف به اسلام بود.

به گزارش پايگاه اطلاع رسانی استبصار، به گزارش MuslimPress؛ عبدالرحمن میحلفی»(Abdel Rahman Mihalffy )، مترجم مجارستانی است که در رشته شریعت اسلامی تحصیل کرده‌ و در زمینه «حلال» و امور مالی و معاملات تخصص دارد و در حال حاضر رئیس شورای فتوای اروپا برای معاملات حلال در «وین»، پایتخت اتریش است.

وی در گفت و گویی به تبیین تلاش‌های خود در زمینه ترجمه قرآن و نهج‌البلاغه به زبان مجارستانی و مشکلات و دشواری‌های این عرصه پرداخت.
متن کامل سخنان وی در مورد نحوه ترجمه قرآن و نهج‌البلاغه و دستاوردهای این کار در پی می‌آید:
«هنگامی که در مجارستان مشغول تحصیل در دانشگاه بودم در خوابگاه دانشجویی اقامت داشتم. یک هم‌اتاقی سودانی داشتم که فقط به عربی با من صحبت می‌کرد. بعد از ۳ سال همنشینی با او به راحتی می‌توانستیم به زبان او با هم ارتباط برقرار کنیم. هنگامی که فارغ‌التحصیل شدم دیگر عربی را روان صحبت می‌کردم. من متعلق به یک فضای مسیحی بودم و دوستم یک مسلمان بود. به همین دلیل هیچ‌ وقت در مورد دین با هم صحبت نمی‌کردیم. بالاخره یکبار از او پرسیدم که برترین اثر در زبان عربی چیست؟ او گفت قرآن است. بعد از دانشگاه او به سودان بازگشت و من در لیبی کاری پیدا کردم. تصمیم گرفتم تا به خاطر دوست سودانی‌ام که کلید گنجینه زبان عربی را به من داد، قرآن را ترجمه کنم.
اقرار می‌کنم که هنگام شروع این کار هیچ انگیزه دینی نداشتم. بعد از ترجمه نخستین صفحات فهمیدم که قرآن یک مقاله روزنامه نیست. فهمیدم که این یک متن ساده نیست و نیاز به دانش بیشتر برای درک الهامات دارد. بنابراین کتاب‌های تفسیر متعدد و ترجمه‌هایی از «یوسف‌ علی» و دیگر مترجمان خریدم.
این مترجم مجارستانی گفت: ترجمه قرآن تبدیل به علاقه من شد و ۸ سال وقت صرف کردم تا کار ترجمه را به پایان برسانم. در طول این کار بزرگ، خودم هم تغییر کردم. شروع به درک نظامی کردم که زندگی مرا کامل‌تر کرد. آیات قرآن به من الهام می‌داد تا به شناخت بیشتری در مورد ارتباط میان خالق و مخلوق، زندگی و مرگ،ارتباطات میان مردم و شناخت خود دست پیدا کنم.

اگر با اسلام جز از مجرای قرآن آشنا می‌شدم، مسلمان نمی‌شدمپس از تمام کردن ترجمه قرآن و زمانی که در دانشگاه الازهر قاهره مشغول تحصیل در رشته شریعت بودم، مسلمان شدم. بنابراین اسلام آوردن من پس از ترجمه قرآن صورت گرفت. با این حال بسیار ناراحت هستم که می‌بینم مسلمانان بر مبنای قرآن عمل نمی‌کنند. مطمئن هستم که اگر با این دین از طریق مسلمانان و نه از طریق قرآن آشنا می‌شدم، هرگز مسلمان نمی‌شدم. اما به لطف خدا قرآن معلم من بود و هنوز هم هست.
در مورد نهج‌البلاغه، «کیوان ایمانی»، سفیر ایران در سال ۱۹۸۸ از من خواست که این کتاب را ترجمه کنم. این کار سه سال طول کشید. نسخه محمد عبده بود. خطبه‌ها و بیانات امام علی علیه السلام مملو از فضای قرآنی از بُعد انسانی است. آنچه انسان ممکن است از قرآن به خاطر بلندای الهی آن متوجه نشود، از طریق نهج‌البلاغه خواهد فهمید. این کتاب مملو از خرد، فلسفه و تاریخ است. من فکر می‌کنم نمی‌توان قرآن و نهج‌البلاغه را از هم جدا کرد.
بگذارید رُک صحبت کنم. هنگامی که ترجمه قرآن را آغاز کردم یک مسیحی سکولار بودم که به یاد دوست سودانی‌ام این کار را انجام دادم. حتی یک انگیزه مادی هم داشتم و آن این بود که شاید بتوانم به خاطر این ترجمه از مسلمانان پول زیادی بگیرم. فکر می‌کردم مسلمانان بسیار ثروتمند هستند و نفت زیادی دارند و می‌توانند هزینه این کار را پرداخت کنند. اما این وضعیت تغییر کرد. هرچه بیشتر در عمق قرآن فرو می‌رفتم بیشتر احساس شرمندگی می‌کردم و دیگر پول برایم اهمیتی نداشت. در پایان دستمزد من اسلام بود و نه چیز دیگری و این بیش از ثروت دنیا برای من ارزش دارد.
هنگامی که کار ترجمه نهج‌البلاغه را آغاز کردم هیچ حساب و کتاب مادی در ذهن نداشتم. همین طور که وارد کتاب می‌شدم متوجه شدم که چه گنجینه بزرگی در دست دارم و احساس افتخار می‌کنم که آن را ترجمه کرده‌ام. غیر از قرآن و نهج‌البلاغه کتاب مقدس دیگری را ترجمه نکرده و نخواهم کرد.

مشکلات ترجمه قرآن و نهج‌البلاغهاگر کسی زبان قرآن را بشناسد، می‌داند که ترجمه آن غیرممکن است. هیچ‌کس نمی‌تواند معنای کامل قرآن را حتی با آوردن توضیحات بلند در مورد این آیات موجز و مقدس به تمامی بیان کند.
همچنین ترجمه معجزاتی که ممکن است در آینده به وقوع بپیوندد و مسائلی که علم هنوز به آن دست نیافته، غیرممکن است. هنگامی که قرآن از پایان جهان در سوره «تکویر» می‌گوید، از وقایعی سخن می‌گوید که سخنانی جدید برای پایان دنیا هستند. فکر می‌کنید یک عالم دینی در ۲۰۰ سال پیش می‌توانست این آیات را توضیح دهد؟ حتی امروز هم توضیح آن دشوار است.
بیکران بودن قرآن، ترجمه و توضیح آن را برای عقل‌هایی که محدود در حصارها هستند، غیرممکن می‌کند. من نمی‌خواستم که آیات را با تصاویر ذهنی خودم برای مخاطب توضیح دهم. سعی کردم که کلام و ذهن خواننده را باز بگذارم. گاهی‌ اوقات انتقاداتی از من می‌شود در مورد این که مردم توضیحات صریح می‌خواهند. بله، این یک خواسته طبیعی است، اما در مورد قرآن مسئله این است که گاهی ما می‌توانیم توضیح دهیم و گاهی نمی‌توانیم.
اصل بنیادین من این بود که آیاتی را که برای بشر قابل درک نیست، تلاش نکنم که از دید خود آن‌ها را ملموس کنم.
از این رو، ترجمه نهج‌البلاغه بسیار آسان‌تر بود. نهج‌البلاغه از زبان حضرت علی(علیه السلام) است و کلام خدا نیست به همین خاطر پیچیدگی‌های ترجمه قرآن را ندارد. هرچند که ترجمه نهج‌البلاغه هم تمرکز و تلاش زیادی می‌خواهد زیرا «بلاغه» به معنی بلیغ، فصیح و سخن‌پردازانه است که باید در متن ترجمه نیز رعایت شود. همچنین خرد حضرت علی(علیه السلام) استثنایی است و برای درک و برگرداندن آن به زبانی دیگر به زمان و بلوغ کافی نیاز است.
تأثیر همنشینی با قرآن و نهج‌البلاغه در زندگی شخصی
اگر کلماتی را که مادرتان در کودکی به شما می‌گوید بفهمید آن زبان را یاد می‌گیرید و زبان مادری شما می‌شود. اگر سیستمی را درک کنید و تشخیص دهید که چگونه کار می‌کند، می‌توانید وارد آن سیستم شوید و به بخشی از آن تبدیل شوید. قرآن کریم یک سیستم و نظام جاودان است. اگر آن را بفهمید به بخشی از این نظام جاودان تبدیل می‌شوید که همه‌چیز را در بر می‌گیرد. اگر هم نخواهید که بخشی از این نظام آفرینش باشید، گرفتار دام‌ها و فریب‌های خود خواهید شد. آیا کسی هست که با قانون جاذبه بجنگند؟ جنگیدن با قوانین آفرینش هم همین حکم را دارد. قرآن و نهج‌البلاغه به انسان کمک می‌کنند تا با قوانین زندگی این جهان خود را تطبیق دهد و نیز به انسان امید به جاودانگی می‌دهد.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد ترجمه مجارستانی قرآن و نهج‌البلاغهاین نخستین بار بود که قرآن و نهج‌البلاغه به طور کامل از زبان عربی به مجارستانی ترجمه می‌شد. پیش از این ترجمه‌هایی از قرآن به زبان مجارستانی وجود داشت، اما اولاً کامل نبودند و ثانیاً از زبان ترکی ترجمه شده بودند.
۲۰ سال پیش که ترجمه‌های من در مجارستان منتشر شد، مسلمانان از آن انتقاد می‌کردند. همه از متن مجارستانی ایراد می‌گرفتند اما اکنون که دیگر چاپ نمی‌شود، مسلمانان زیادی به دنبال آن هستند و پول زیادی برای تهیه نسخه‌های اصلی آن می‌دهند. هنگامی که این را می‌شنوم لبخند می‌زنم چون ۲۰ سال پیش حتی ما این ترجمه‌ها را به صورت رایگان به همه می‌دادیم.
من همچنین نهایت تلاش خود را کردم که این متون در نهایت وثوق و اعتبار باشد و در ترجمه مجارستانی هیچ چیزی را حذف یا از خود اضافه نکردم.مطالعات لازم برای ترجمه قرآن و نهج‌البلاغهمن کتاب‌های زیادی مطالعه کرده‌ام و در دانشگاه الازهر نزد اساتید زیادی بوده‌ام اما خواندن و مطالعه هرگز کفایت نمی‌کند. من خدا را شاکرم که زندگی فقیرانه و پرتجربه‌ای داشتم که به من کمک کرد که درک و شناخت بهتری پیدا کنم. زندگی بزرگترین دانشگاه است. گرچه کتاب‌ها و مطالعات بسیار مهم و به مثابه عینکی برای درست دیدن هستند، اما کافی نیستند. اسلام بهترین عینک برای دیدن است. اگر این عینک را به چشم بزنید، خیر و شر را از هم تشخیص خواهند داد.کمیابی ترجمه‌های مجارستانی قرآن و نهج‌البلاغهدر حال حاضر حتی در خود مجارستان هم دسترسی به این ترجمه‌ها ممکن نیست، زیرا موجودی به پایان رسیده و به دلایل مالی امکان چاپ مجدد آن‌ها را نیز نداریم.

رهیافته

استبصار www.estebsar.ir

تلگرام t.me/estebsar_ir

برچسبها